Η ξηροφθαλμία είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί σήμερα πολύ έντονα τους ασθενείς όλων των ηλικιών και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους και την καθημερινότητα τους. Ορίζεται σαν χρόνια έλλειψη ενυδάτωσης και επαρκούς εφύγρανσης της εξωτερικής επιφάνειας των ματιών. Τα δάκρυα χρειάζονται για να υγραίνουν την εξωτερική επιφάνεια των ματιών, για να ξεπλένουν τη σκόνη και τους μικροοργανισμούς προστατεύοντας τα μάτια από μολύνσεις αλλά και να βελτιστοποιούν την όραση προσφέροντας διαύγεια στα διαθλαστικά μέσα ώστε να σχηματίζεται καθαρή εικόνα στο πίσω μέρος του ματιού.
Τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας περιλαμβάνουν κυρίως τσούξιμο και αίσθημα άμμου στα μάτια, θολή όραση που για να καθαρίσει πρέπει να ανοιγοκλείνουν πολλές φορές τα μάτια, βάρος στα μάτια και συχνά πονοκέφαλο και αδυναμία συγκέντρωσης στην εργασία στον υπολογιστή. Στις συχνότερες αιτίες του προκαλούν την ξηροφθαλμία αναφέρονται η βλεφαρίτιδα που επηρεάζει τη σταθερότητα της δακρυϊκής στοιβάδας καθώς παράγεται ανεπαρκής ποσότητα λιπιδίων από ειδικούς αδένες που υπάρχουν μέσα στα βλέφαρα και άρα η δακρυϊκή στιβάδα είναι ασταθής. Άλλη αιτία ξηροφθαλμιας είναι η ελλιπής παραγωγή δακρύων από τους δακρυϊκούς αδένες, όπως στο σύνδρομο Sjogren και άλλες παρόμοιες καταστάσεις στις οποίες δεν υπάρχει παραγωγή δακρύων επαρκής για τις ανάγκες του οργανισμού. Τέλος καταστάσεις οι οποίες προκαλούν χρόνια φλεγμονή της εξωτερικής επιφάνειας των ματιών συμβάλουν στην αστάθεια της δακρυικης στιβάδας και τη γρήγορη εξάτμιση των δακρύων.
Παράγοντες που επηρεάζουν την ξηροφθαλμία είναι:
- η χρήση κομπιούτερ, ταμπλετ και κινητών τηλεφώνων για πολλές ώρες κάθε μέρα
- Η παρατεταμένη χρήση φακών επαφής
- Η πρόοδος της ηλικίας και οι διαταραχές των ορμονών εξαιτίας της εμμηνόπαυσης
- Η χρήση κλιματιστικών για θέρμανση και ψύξη εσωτερικών χωρών τα οποία ξηραίνουν την ατμόσφαιρα στην οποία ζούμε
- Το κάπνισμα
- Άλλες παθήσεις, όπως διαβήτης, θυρεοειδοπαθειες, λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύνδρομο Sjogren
- Συστηματικά φάρμακα που οι ασθενείς λαμβάνουν για άλλες παθήσεις
- Προβλήματα των βλεφάρων και προηγούμενα χειρουργεία στον κερατοειδή όπως LASIK για μυωπία
Ανάλογα με την αιτία του προβλήματος υπάρχουν σήμερα προτεινόμενες θεραπείες οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τουλάχιστον τα συμπτώματα και παράλληλα την ποιότητα ζωής.
Στις θεραπείες αυτές περιλαμβάνεται:
- υγιεινή των βλεφάρων σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή για τη βελτίωση της παραγωγής των λιπιδίων,
- συμπληρώματα τεχνητών δακρύων για ενίσχυση στην περίπτωση ελλιπούς παραγωγής,
- συμπληρώματα διατροφής,
- τεχνητός αποκλεισμός της αποχέτευσης των δακρύων με ειδικά ενθέματα,
- ειδική θεραπεία με laser στα βλέφαρα κλπ.
Η επιστήμη έχει σήμερα αρκετές λύσεις να δώσει σε ένα τόσο συχνό και ενοχλητικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι λόγω κυρίως του σύγχρονου τρόπου ζωής.
