ΓΕΝΙΚΑ
Τι είναι ο αμφιβληστροειδής και η ωχρά κηλίδα;
Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι ένα λεπτό στρώμα ιστού στο πίσω μέρος του ματιού. Ο φακός εστιάζει το φως πάνω στον αμφιβληστροειδή, ο οποίος με τη σειρά του στέλνει την εικόνα στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου. Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών. Η ωχρά είναι υπεύθυνη για την ευκρινή όραση (λεπτομέρειες των αντικειμένων), καθώς και για την αντίληψη των χρωμάτων.
Τι είναι οι παθήσεις του αμφιβληστροειδούς;
Υπάρχουν διάφορες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς με ποικίλα συμπτώματα, η αντιμετώπιση των οποίων μπορεί, ανάλογα την περίπτωση, να αφορά σε πλήρη ίαση ή μόνο στην επιβράδυνση της νόσου, με στόχο αν όχι τη βελτίωση της όρασης τουλάχιστον τη διατήρησή της. Αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, ορισμένες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ή και πλήρη απώλεια όρασης.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΚΟΙΝΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ;
Οι πιο κοινές παθήσεις του αμφιβληστροειδούς είναι οι εξής:
Παρουσιάζεται σε ασθενείς με διαβήτη και αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες τύφλωσης. Η συγκεκριμένη πάθηση αφορά σε αλλοιώσεις των μικροσκοπικών αγγείων εντός του αμφιβληστροειδούς, τα οποία εξαιτίας του διαβήτη υφίστανται μικροαποφράξεις και αιμορραγίες. Ως συνέπεια, δημιουργείται οίδημα (πρήξιμο) στην ωχρά κηλίδα, το οποίο προκαλεί θόλωση της όρασης.
Η ωχρά κηλίδα είναι μια μικρή περιοχή στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς, η οποία μας επιτρέπει να βλέπουμε λεπτομερώς και να αντιλαμβανόμαστε τα χρώματα. Η εκφύλισή της προκαλείται με την πάροδο των ετών και μπορεί να έχει δύο τύπους:
Α. Την «ξηρή» ηλιακή εκφύλιση της ωχράς, η οποία σχετίζεται ευθέως με τη γήρανση και συνοδεύεται από προοδευτική, πολύ αργή απώλεια της κεντρικής όρασης,
Β. την «υγρή» ηλιακή εκφύλιση της ωχράς, η οποία συνδέεται με την ανάπτυξη παθολογικών αγγείων κάτω από τον αμφιβληστροειδή και απότομη επιδείνωση της κεντρικής όρασης.
Οι περισσότερες από αυτές οφείλονται στην ανάπτυξη θρόμβου σε κλάδο ή στο κεντρικό τμήμα φλέβας (απόφραξη κλαδικής/κεντρικής φλέβας αμφιβληστροειδούς) ή αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς (απόφραξη κλαδικής /κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς), τις περισσότερες φορές σαν συνέπεια συστηματικών παθήσεων (υπέρταση, διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα). Οι ασθενείς παρουσιάζονται με αιμορραγία στον αμφιβληστροειδή και διαφόρου βαθμού πτώση της όρασης ανάλογα με τη βαρύτητα του επεισοδίου. Είναι παθήσεις που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και πολύ συχνά χρειάζεται η συμβολή και άλλων ειδικοτήτων γιατί το πρόβλημα αφορά ολόκληρο τον οργανισμό και όχι μόνο το μάτι.
Όταν στην επιφάνεια της ωχράς κηλίδος για κάποιο λόγο αναπτυχθεί μια πάχυνση σαν μεμβράνη, τότε κάνουμε λόγο για επαμφιβληστροειδική μεμβράνη. Το «τσαλάκωμα» της μεμβράνης έχει ως συνέπεια την παραμόρφωση της όρασης με τα αντικείμενα να φαίνονται θολά ή στραβά.
Η οπή της ωχράς κηλίδας είναι ένα μικρό ελάττωμα στο κέντρο της ωχράς κηλίδος στο πίσω μέρος του ματιού. Μπορεί να αναπτυχθεί ως συνέπεια ανώμαλης επαφής του αμφιβληστροειδούς με το υαλοειδές ή κάποιου τραυματισμού του οφθαλμού και έχει σαν συνέπεια την ελαττωμένη κεντρική όραση.
Το εσωτερικό του ματιού μας γεμίζει από μια διαυγή ουσία, σαν ζελέ (υαλοειδές), η οποία με την πάροδο των ετών αποκολλάται από τη βάση της μακριά στον αμφιβληστροειδή. Μερικές φορές αυτό το απότομο «τράβηγμα» προκαλεί σκίσιμο (ρωγμή) στον αμφιβληστροειδή με βασικό σύμπτωμα τις φωταψίες (φώτα, που αναβοσβήνουν) και τις λάμψεις
Η αποκόλληση προκύπτει όταν μετά από μια ρήξη του αμφιβληστροειδούς περάσει μέσα από το σκίσιμο υγρό. Το υγρό ανασηκώνει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και με αυτόν τον τρόπο τον αποκολλά από τα υποκείμενα στρώματα ιστού.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τι συμπτώματα έχουν οι παθήσεις του αμφιβληστροειδούς;
Οι περισσότερες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς έχουν κάποια κοινά συμπτώματα, όπως:
- Φωτοψία, μυιοψία (όταν βλέπουμε λάμψεις ή μυγάκια)
- Θολή ή παραμορφωμένη (μεταμορφοψία) όραση
- Προβλήματα στην πλευρική όραση
- Σκοτώματα (μικρές περιοχές απώλειας όρασης στο οπτικό πεδίο)
Είναι σημαντικό να δώσετε προσοχή σε οποιαδήποτε εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων και να αναζητήσετε συμβουλή από τον Οφθαλμίατρό σας.
ΑΙΤΙΑ
Τι προκαλεί τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς;
Ανάλογα την περίπτωση, οι παθήσεις του αμφιβληστροειδούς μπορεί να οφείλονται σε διάφορα αίτια, όπως:
- Εκφύλιση λόγω γήρανσης (ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας,κ.λπ.)
- Κληρονομικότητα (μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια)
- Τραυματισμός του οφθαλμού (Οπή ωχράς)
- Άλλες ασθένειες, όπως ο διαβήτης (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια), καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, αιματολογικές παθήσεις
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Πώς γίνεται η διάγνωση των παθήσεων του αμφιβληστροειδούς;
