ΓΕΝΙΚΑ
Η καλύτερη θεραπεία για κάθε οφθαλμολογική πάθηση είναι η πρόληψη. Ο τακτικός έλεγχος σε οφθαλμίατρο, από το ξεκίνημα της ζωής μας, οδηγεί σε έγκαιρη και άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση κάθε οφθαλμολογικής πάθησης, επιτρέποντάς μας να διατηρήσουμε τη βέλτιστη δυνατή όραση για όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Διαθλαστικές ανωμαλίες, όπως αστιγματισμός, μυωπία και υπερμετρωπία, παιδοφθαλμολογικές παθήσεις, όπως ο στραβισμός και η αμβλυωπία, κι άλλες, απειλητικές για την όραση, παθήσεις, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα, μπορούν να διαγνωστούν σε αρχικό στάδιο. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα να αντιμετωπιστούν με τη χορήγηση γυαλιών οράσεων ή φακών επαφής, να σταματήσει η καταστροφική τους επιδείνωση (όπως στην περίπτωση του γλαυκώματος, της διαβητικής ωχροπάθειας και της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας) ή ακόμα και να θεραπευτούν με τη χρήση εξελιγμένων και ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων.
Ο γενικός οφθαλμολογικός έλεγχος από Οφθαλμίατρο με εκτεταμένη γνώση και εμπειρία αποτελεί το πρώτο βήμα για να διασφαλιστεί ότι η όρασή σας θα παραμείνει η βέλτιστη δυνατή. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν διεθνώς, οι ενήλικες πρέπει να ελέγχουν την όρασή τους κάθε δύο χρόνια. Αντίστοιχα, στα παιδιά πρέπει να γίνεται προληπτικός παιδοφθαλμολογικός έλεγχος με τη γέννηση του βρέφους και μετά ως ακολούθως: στο πρώτο, στο τρίτο έτος και στο πέμπτο έτος. Από την ηλικία των 5 και μετά συστήνεται να γίνεται οφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά κάθε χρόνο.
Ο γενικός οφθαλμολογικός έλεγχος των παιδιών και των ενηλίκων μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:
ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ – ΓΥΑΛΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Τα προβλήματα όρασης που οφείλονται σε διαθλαστικές ανωμαλίες, όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός, καθώς επίσης και άλλες οφθαλμικές παθήσεις, όπως ο στραβισμός, η αμβλυωπία (ή τεμπέλικο μάτι) και η συγγενής βλεφαρόπτωση μπορεί να αναπτυχθούν από τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού.
Ενώ για τους ενήλικες, η αντιμετώπιση των διαθλαστικών ανωμαλιών περιλαμβάνει εκτός από γυαλιά και διάφορες εφαρμογές λέιζερ (όπως LASIK και PRK) ή την τοποθέτηση ειδικών ενδοφακών μπροστά από τον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού, για τα παιδιά η πλέον ενδεδειγμένη λύση είναι η χορήγηση διορθωτικών γυαλιών.
Η χορήγηση γυαλιών στα παιδιά, έγκαιρα και κατόπιν εμπεριστατωμένου ελέγχου από έμπειρο Οφθαλμίατρο, έχει ένα επιπλέον όφελος: με τα γυαλιά τα παιδιά όχι μόνο βλέπουν καλύτερα επειδή αντισταθμίζουν το διαθλαστικό σφάλμα στους οφθαλμούς τους, αλλά επιπρόσθετα ο εγκέφαλός τους μαθαίνει να βλέπει σωστά ενόσω μεγαλώνουν και αναπτύσσονται οργανικά.
Έτσι, με την έγκαιρη χορήγηση γυαλιών προλαμβάνονται ή και θεραπεύονται παιδικές οφθαλμικές παθήσεις, όπως το τεμπέλικό μάτι (ή αλλιώς αμβλυωπία) και διαταραχές στην κινητικότητα των οφθαλμών, δηλαδή ο στραβισμός.
Η αμβλυωπία και ο στραβισμός είναι παθήσεις που πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού, πριν δηλαδή ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της όρασης του. Όσο νωρίτερα διαγνωστούν, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας τους.
Η χορήγηση γυαλιών στα παιδιά, έγκαιρα και κατόπιν εμπεριστατωμένου ελέγχου από έμπειρο Οφθαλμίατρο, έχει ένα επιπλέον όφελος: με τα γυαλιά τα παιδιά όχι μόνο βλέπουν καλύτερα επειδή αντισταθμίζουν το διαθλαστικό σφάλμα στους οφθαλμούς τους, αλλά επιπρόσθετα ο εγκέφαλός τους μαθαίνει να βλέπει σωστά ενόσω μεγαλώνουν και αναπτύσσονται οργανικά.
Έτσι, με την έγκαιρη χορήγηση γυαλιών προλαμβάνονται ή και θεραπεύονται παιδικές οφθαλμικές παθήσεις, όπως το τεμπέλικό μάτι (ή αλλιώς αμβλυωπία) και διαταραχές στην κινητικότητα των οφθαλμών, δηλαδή ο στραβισμός.
Η αμβλυωπία και ο στραβισμός είναι παθήσεις που πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού, πριν δηλαδή ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της όρασης του. Όσο νωρίτερα διαγνωστούν, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας τους.
ΤΟΝΟΜΕΤΡΗΣΗ
Η τονομέτρηση είναι μια σύντομη κι απλή οφθαλμολογική εξέταση που πραγματοποιείται για να μετρηθεί η πίεση εντός των οφθαλμών, η οποία αποκαλείται ενδοφθάλμια πίεση. Οι οφθαλμοί περιέχουν στον πρόσθιο θάλαμο το επονομαζόμενο υδατοειδές υγρό, απαραίτητο για να διατηρηθούν υγιείς. Σε ένα υγιές μάτι, υπάρχει συνεχής παραγωγή νέου υγρού και αποχέτευση του υπάρχοντος. Αν για κάποιο λόγο εμποδιστεί η ομαλή αποχέτευση του υδατοειδούς αυτού υγρού, τότε προκαλείται αύξηση της πίεσης εντός του οφθαλμού.
Η αυξημένη ενδοφθάλμια εγκυμονεί τον κίνδυνο πρόκλησης μη αναστρέψιμων βλαβών στο οπτικό νεύρο και αν δεν ελεγχθεί η πίεση, οδηγούν ακόμα και σε προοδευτική απώλεια της όρασης, το λεγόμενο γλαύκωμα.
Η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης αποτελεί σημαντικό μέρος μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης, καθώς αποτελεί μια πρώτη ένδειξη για τον κίνδυνο ανάπτυξης γλαυκώματος.
Η τονομέτρηση πρέπει να πραγματοποιείται συχνότερα σε όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος. Οι τελευταίοι έχουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης γλαυκώματος και πρέπει να παρακολουθούν τακτικά την πίεση στα μάτια τους. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση του γλαυκώματος με αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας στην αντιμετώπισή του.
ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΙΕΣΗΣ
Σε ορισμένους ασθενείς με υποψία ή διάγνωση γλαυκώματος είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν επανειλημμένες μετρήσεις της πίεσης στα μάτια τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται λήψη καμπύλης ενδοφθάλμιας πίεσης.
ΓΩΝΙΟΣΚΟΠΙΑ
Η γωνιοσκοπία είναι μια εξέταση που επιτρέπει την αξιολόγηση του εσωτερικού συστήματος αποστράγγισης των οφθαλμών, της λεγόμενης γωνίας του πρόσθιου θαλάμου.
Η «γωνία» αναφέρεται στο σημείο εκείνο όπου συναντάται ο κερατοειδής και η ίριδα, από το οποίο το υδατοειδές υγρό αποχετεύεται έξω από το μάτι.
Με τη γωνιοσκοπία διαπιστώνεται εάν η γωνία είναι ανοιχτή ή κλειστή, καθώς και αν υπάρχουν μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία, συμφύσεις ή βλάβες από προηγούμενο τραυματισμό στο μάτι.
Η κλειστή γωνία αποτελεί μια ανωμαλία που μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική ή ταχεία αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει μια πολύ σοβαρή, οξεία και επώδυνη μορφή γλαυκώματος, το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας.
ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΙΕΣΗΣ
Σε ορισμένους ασθενείς με υποψία ή διάγνωση γλαυκώματος είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν επανειλημμένες μετρήσεις της πίεσης στα μάτια τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται λήψη καμπύλης ενδοφθάλμιας πίεσης.
ΓΩΝΙΟΣΚΟΠΙΑ
Η γωνιοσκοπία είναι μια εξέταση που επιτρέπει την αξιολόγηση του εσωτερικού συστήματος αποστράγγισης των οφθαλμών, της λεγόμενης γωνίας του πρόσθιου θαλάμου.
Η «γωνία» αναφέρεται στο σημείο εκείνο όπου συναντάται ο κερατοειδής και η ίριδα, από το οποίο το υδατοειδές υγρό αποχετεύεται έξω από το μάτι.
Με τη γωνιοσκοπία διαπιστώνεται εάν η γωνία είναι ανοιχτή ή κλειστή, καθώς και αν υπάρχουν μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία, συμφύσεις ή βλάβες από προηγούμενο τραυματισμό στο μάτι.
Η κλειστή γωνία αποτελεί μια ανωμαλία που μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική ή ταχεία αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει μια πολύ σοβαρή, οξεία και επώδυνη μορφή γλαυκώματος, το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας.
ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ
Ο καταρράκτης μπορεί να διαγνωστεί από έναν Οφθαλμίατρο μέσα από μια σειρά εξετάσεων, που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο ενός προσεκτικού, γενικού οφθαλμολογικού ελέγχου.
Οι παρακάτω εξετάσεις βοηθούν στη διάγνωση του καταρράκτη και την αξιολόγηση της σοβαρότητάς του:
- Οπτική οξύτητα. Η εξέταση οπτικής οξύτητας μετρά την ποιότητα της όρασης σε διαφορετικές αποστάσεις. Ο οφθαλμίατρός σας θα σας ζητήσει να διαβάσετε γράμματα διαφόρων μεγεθών από έναν πίνακα. Η εξέταση οπτικής οξύτητας είναι ένας εύκολος, ανώδυνος και γρήγορος τρόπος για τη διάγνωση καταρράκτη, αν και απαιτείται συχνή επανάληψή της για να επιβεβαιωθεί.
- Σχισμοειδής λυχνία. Η σχισμοειδής λυχνία είναι ένα ειδικό είδος μικροσκοπίου που επιτρέπει την εξέταση του φακού του ματιού σε μεγέθυνση, για να προσδιοριστεί η παρουσία και η σοβαρότητα ενός καταρράκτη. Η Δρ. Κουμουκέλη πραγματοποιεί στο ιατρείο της έλεγχο για καταρράκτη με την υπερσύγχρονη σχισμοειδή λυχνία KSL – H, της βρετανικής εταιρείας Keeler με δυνατότητα φωτογράφησης και βιντεοσκόπησης με σκοπό την απεικόνιση της προόδου της ωρίμανσης του φακού και της επεξήγησης στον ασθενή
ΒΥΘΟΣΚΟΠΗΣΗ
Έλεγχος ώχρας κηλίδας, οπτικού νεύρου και περιφέρειας αμφιβληστροειδούς
Η βυθοσκόπηση είναι μια εξέταση που αφορά στην επισκόπηση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και του υαλοειδούς, προκειμένου να διαγνωστούν έγκαιρα παθήσεις που αφορούν το εσωτερικό του οφθαλμού, δηλαδή τον οφθαλμικό βυθό, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η ηλικιακή εκφύλιση και η οπή της ωχράς κηλίδας, η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, το γλαύκωμα και άλλες.
Προαπαιτούμενο για τη βυθοσκόπηση είναι η μυδρίαση των οφθαλμών, δηλαδή οι διεσταλμένες κόρες. Σε αυτό το πλαίσιο, η κόρη του ματιού διαστέλλεται με ειδικές σταγόνες και κατόπιν αυτού, η Οφθαλμίατρος ελέγχει με ειδικό φακό το οπτικό νεύρο, την ωχρά κηλίδα και τα αγγεία του ματιού. Ο ασθενής θα έχει δυσκολία στην όραση για περίπου τέσσερις ώρες μετά τη μυδρίαση της κόρης. Δεν πρέπει να οδηγήσει για μερικές ώρες μετά την εξέταση και καλό είναι να έχει μαζί του γυαλιά ηλίου για την πιθανότητα ενόχλησης από την ηλιοφάνεια, λόγω της μυδρίασης.
Η βυθοσκόπηση πρέπει να γίνεται κάθε δυο χρόνια σε όλους τους ενήλικες άνω των 60, για έλεγχο πιθανής εμφάνισης ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας.
ΒΥΘΟΣΚΟΠΗΣΗ
Έλεγχος ώχρας κηλίδας, οπτικού νεύρου και περιφέρειας αμφιβληστροειδούς
Η βυθοσκόπηση είναι μια εξέταση που αφορά στην επισκόπηση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και του υαλοειδούς, προκειμένου να διαγνωστούν έγκαιρα παθήσεις που αφορούν το εσωτερικό του οφθαλμού, δηλαδή τον οφθαλμικό βυθό, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η ηλικιακή εκφύλιση και η οπή της ωχράς κηλίδας, η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, το γλαύκωμα και άλλες.
Προαπαιτούμενο για τη βυθοσκόπηση είναι η μυδρίαση των οφθαλμών, δηλαδή οι διεσταλμένες κόρες. Σε αυτό το πλαίσιο, η κόρη του ματιού διαστέλλεται με ειδικές σταγόνες και κατόπιν αυτού, η Οφθαλμίατρος ελέγχει με ειδικό φακό το οπτικό νεύρο, την ωχρά κηλίδα και τα αγγεία του ματιού. Ο ασθενής θα έχει δυσκολία στην όραση για περίπου τέσσερις ώρες μετά τη μυδρίαση της κόρης. Δεν πρέπει να οδηγήσει για μερικές ώρες μετά την εξέταση και καλό είναι να έχει μαζί του γυαλιά ηλίου για την πιθανότητα ενόχλησης από την ηλιοφάνεια, λόγω της μυδρίασης.
Η βυθοσκόπηση πρέπει να γίνεται κάθε δυο χρόνια σε όλους τους ενήλικες άνω των 60, για έλεγχο πιθανής εμφάνισης ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας.
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ
Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν το βυθό των οφθαλμών τους κάθε χρόνο. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται από όλους τους ασθενείς, ακόμα κι όσους έχουν πλήρως ελεγχόμενο διαβήτη, καθώς οι διακυμάνσεις του σακχάρου επιδρούν στο αγγειακό σύστημα του οργανισμού, κάτι που απεικονίζεται άριστα μέσα στο βυθό του ματιού.
Η καλή εικόνα των αγγείων του βυθού αντικατοπτρίζει τον καλό έλεγχο του διαβήτη και βοηθά το διαβητολόγο να κάνει αλλαγές στην αγωγή, αν παρά το καλό επίπεδο σακχάρου στους αιματολογικούς ελέγχους διαπιστώνονται νέες βλάβες στα αγγεία των οφθαλμών.
